Friday, February 19, 2016

To phin khaii tad ynda ngan wan

Subject Presbytery : TO PHIN KHAII TAD YNDA NGA WAN
(LOUK 19:13)
                                      
  NongKren :  P/Pastor Philomas Vaichei
Jaka : Balang Mookbu
Por : 7:00 PM
Tarik : 30/01/2016
                                        


Ka ktien ka jong U Blei ka iathuh ha ngi ba U Trai Jisu ha kane ka por U pyndonkam sa kawei pat ka pharshi ban pynsngewthuh ia ki briew shaphang ka hima U Blei. Bad ha kane ka por U Trai Jisu U pyndonkam daka pharshi ki shiphew tylli ki sbai rupa khnang ba yn ring iaka jingmut ka jong ki briew shaphang ka hima ka jong U Blei. Ka Pharshi ki 10 tylli ki Sbai Rupa ka iasyriem bah bad ka Pharshi ki Talent (Math. 25:14-30). Ka Pharshi ki Sbai Rupa la iathuh ba baroh 10 ngut ki shakri ki iohpdiang kajuh ka pisa ba kin khaii hynrei ka jingiohnong ka jong ki pat ka iapher. Hynrei haka Pharshi ki Talent pat ki shakri ka jingiohpdiang ka jong ki iaka talent ka iapher na uwei u shakri sha uwei pat hynrei ka nong pat kaba ki ioh na u kynrad jong ki ka long kajuh kam iapher. Ha kane ka pharshi kaba U Trai Jisu U iathuh la ong ba la don uwei u briew uba kynja syiem uba la don ka jingthmu ban leit jingleit kaba jngai bha bad unsa wan pat ban shim pat halade iaka jingsynshar. Te shuwa ba un leit ula khot halade iala ki jong ki shakri ki jong u baroh shiphew ngut bad ula ai haki iaki shiphew ki rupa bad u ong iaki to phin khaii tad ynda nga wan.

Shakri hangne ka mut bad thew ia u nongtrei, haka por ka jong U Trai Jisu kine ki briew kiba riewspah bad ki briew kiba don ba em, ki briew kiba bun ka jingtrei jingktah ki pyndonkam shibun bah ki shakri ha kaban trei bad pyniaid ia ka kam ka jong ki. U shakri ne u nongtrei u dei u briew uba u kynrad lane  ki trai kam kiba ai kam ia u ka thong lane ka kamram ka jong ki ka long ba un trei bad pyndep ia kata ka kam kaba la phah ia u ban trei bad ban pyniohnong pat iaki. Ha kane ka Pharshi ka jingai ka jong une u kynrad mar shiphew tylli ki sbai rupa ia kine ki shakri ka pyni hangne ba une u kynrad um don kata ka jingleh shilliang khmat iala ki jong ki nongtrei ki jong u, u ai iaki mar katjuh ka pisa ha kaba kin trei bad ba kin pyniohnong pat ia u.

Kajuh ruh ha U Trai Jisu Khrist haki nongbud ki jong U Um shym la leh shilliang khmat ia uno uno u nongbud U jong U ha kaba trei iaka kam ka jingpynim ka jong U. Uwei pa Uwei u nongbud jong U Trai Jisu uba ha kane ka pyrhtei ki don ka kamram kaba la pynsheit haki da U Trai Jisu bad kata ka long ba Un trei iaka kam ka jong u Kynrad U jong u. U dei u shakri jong U Trai Jisu Khrist. Ka kamram ka jong u ka long ban trei bad pyniohnong ia U Kynrad uba la phah ia u ban trei

Uwei pa uwei u shakri u iohpdiang katjuh ka pisa mar shiphew tylli ki sbai rupa. Kane ka shiphew tylli ki sbai rupa ha kito ki por ka iaryngkat haduh lai bnai ka bai bylla ka jong u nongbylla sngi. Ka sbai rupa ia kaba la iathuh ha kane ka gospel ka jong u Loukas ka dei kawei naki jait jingthew jingdiah ia kaba la pyndonkam da ki nong Israel naduh ka por ka jong u Abraham. Ia kane ka sbai rupa kaba la pyndonkam ha kane ka jingiathuh khana haka ktien Hebrew la tip kyrteng iaka “minah”. Kaba ka dor ka jong kane ka pisa ka iaryngkat ha kine ki sngi haduh 15 dollar haka pisa phareng lane lada khein pat iaka haka pisa India pat ka dor jong ka ka long 15x60 = Rs. 900.

Khaii ka dei kawei naki jait jingtrei kiba u briew u trei haka jingim ka jong u ha kane ka pyrthei. Ka dei ka jaitkam ne ka jait jingtrei jingktah kaba haba trei iaka u nongtrei u iohnong. Ka kam khaii ka dei ka jait jingtrei kaba donkam iaka investment ne ka baiseng haba sdang iaka. Kum ha kane ka kynti une u trai u ai shiphew tylli ki sbai rupa ha kine ki shakri ki jong u naka bynta ba kin leh business ia u, u ai katne namar ula sngewthuh baka la dap hi iaki ha ka ba kin trei ne sdang ia ka kam khaii jong ki. Ka kam khaii ka dei ka jaitkam kaba ki briew kiba trei iaka ki bunkam bha haka jingim ka jong ki bad kim donpor ne iohpor kum kiwei hynrei ka jingmut jingpyrkhat ka jong ki ka long beit tang kumno ban lah ban pyniaid iaka jingkhaii ka jong ki bad ba kin iohnong naka. Ki khie dangstep ki leit sha ki kam Khaii ki jong ki, ki iabunkam baroh shisngi bad ki dem sia bad ki pyllut por bad pylleit iaka jingmut ka jong ki baroh shisngi ha kata ka kam kaba ki khaii khnang ba kan pynioh nong ia ki lane iaki trai ki jong ki kiba aitrei iaki bad kin wanphai pat sha la ka jong ka ing ka jong ki ynda la miet. Ka thong ka jong ki lane ka jingthmu ka jong ki ka long tang kawei bad kata ka long ba kin iohnong na kata ka jingkhaii kaba ki khaii ne na kata ka jingtrei kaba ki trei.

To phin Khaii tad ynda nga wan pat ki dei ki kyntien kiba u kynrad ha kane ka Pharshi u kren iaki shakri ki jong u ha shuwa ba un leit sha kata ka jingleit ka jong u kaba u hap ban jahslem bha. Kane ka kyntien to phin Khaii ka dei ka kyntien command ne hukum iaki ban leh ei ei, ba kin pyndonkam iaki buit ki sap ki talent ki jong ki ia kane ka pisa khnang ba kin pyniohnong ia u ynda ula wan. Une u kynrad kaei kaba u kwah ban iohi na kine ki shakri ki jong u kin don haka jingim ka jong ki ka long ka jingkohnguh ka jong ki ia u. Ka jingai ka jong u mar mar shiphew tylli ki sbai rupa haka kti ka jong ki bad da kaba ong to phin khaii tad ynda nga wan ka mut kam don kano kano ka jingleh arsap iaki, kam don kano kano ka jingniew shilliang khmat iaki baroh. Baroh u khein bad niew iaki ba ki dei ki briew ki jong u bad tang kawei kaba u kwah iaki ban don ka long ka jingkohnguh ka jong ki iaka hukum ka jong u bad kata ka long ba kin Khaii ia kata ka sbai rupa kaba u la ai haki.

La report ba na baroh shiphew ngut ki Shakri ia kiba la ai mar shiphew tylli ki sbai rupa da une u kynrad tang 2 ngut naki kiba trei bad wanrah ka jingiohnong iala u jong u kynrad u jong ki. Ka Ktien ka jong U Blei ka iathuh ia ngi ba uba nyngkong u shakri naki shiphew tylli ki sbai rupa u wanrah sa shiphew tylli, uba ar naki san tylli u wanrah sa san tylli bad uba lai u khlem wanrah nong ei ei iala u jong u kynrad kumba la ai kumta ula pynphai sha u kynrad u jong u. Kaei kaba ngi iohi naka jinglong ka jong kine ki arngut ka long baroh arngut ki shakri uba nyngkong bad uba ar wat lada ym shym la iathuh ne kular iaki da u kynrad u jong ki iaka bainong haka ba iadei bad ka jingtrei ka jong ki, kim shym la tip kata ka jingtrei kaj ong ki kan pynioh reward iaki ne em hynrei kaba sngewsuk ka long baki trei laka trei iaka kam kaba ula pynshet bad phah iaki ban trei bad ha kajuh ka por ki pyniohnong ia u arshah.

Ka jingmut ka jong kane ka Pharshi ka long lada ngi peit sha kine ki shakri kaei kaba ngi iohi ka long ki ioh kajuh ka amount ne ka sbai rupa ban khaii kaba thew ne mut iaka khubor jong ka jingpynim ei ka jong U Trai Jisu sha kane ka pyrthei laai ha uwei pa uwei u Khristan kajuh khlem leh shilliang khmat ia uto ym ai ia uto ynnai ai lane ia uto yn ai katto kam don kano kano ka jingiapher haka jingai baroh ka long ka juh (1 Thess 2:4; 1 Tim 1:11; 6:20).

Hooid ka sap ka talent kalah ban iapher na uwei u Khristan sha uwei pat hynrei ka kamram pat ka long kajuh bad kata ka long ba ngin pynbna iaka khubor jong ka jingpynim sha kiwei (1 Thess 1:8; 2 Thess 3:1). Haka sngi jong ka Pentecost tang 120 ngut kiba ngeit ki iakynduh lang (Ki Kam 1:15), hynrei shuwa ba kan kut kata ka sngi pat ki don haduh 3,000 ngut pat kiba la pyniasoh (Ki Kam 2:41), bad hadien katto katne pat kiba pyniasoh ki kot shaka 5000 ngut (Ki Kam 4:4), tad haduh ba kine ki nongialam jong ka niam Judaism ha kato ka por kila mudiu ia kine ki synran ki jong U Jisu ba kila pyndap iaka Jerusalem baroh kawei daka jinghikai iaka khubor jong ka jingpynim (Ki Kam 5:28).

Kaei kaba ngi iohi ka long ha kine ki shakri ka long ba hadien ka jingtrei shitom bad jingkohnguh ka jong ki iala u jong u kynrad uba haba u phah iaki ban Khaii iaka sbai ka jong u bad ban pyniohnong ia u hadien ba kila leh kumba ula hukum iaki ban leh. Ka nong kaba u kynrad u pynphai sha ki ka long ba ha uwei pa uwei naki ki ioh ban synshar iaki shnong ki shnong kata ka dei ka nong kaba u ai haka jingim ka jong ki namar ba ki treibha bad treishitom iaka kam ka jong u.

Hynrei ha u shakri pat uba bym treishitom (20-23), kaei kaba ngi lap ka long ba une u kynrad hadien ka hukum ka jong u ban pynroi iaka pisa ka jong u hynrei une u khlem leh te ka jingmih na kane ka jingbymtreh bad kohnguh ia kaei kaba la hukum da u kynrad ka long ba wat ia kata ka pisa kaba la ai ha u da u kynrad la knieh bad shim noh iaka na u. Une u shakri um kohnguh ia u kynrad u jong u ka daw ka long ba ka dohnud ka jong u kam don kata ka jingsngew kaba tang khyndiat ruh ia ki kam ki jong u kynrad. Um treh ban pyrkhat bad don kata ka jingsngew ei ei ruh ia kata ka pisa kaba u kynrad jong u u ai ha u ha kaba un trei bad pynroi iaka. U iohi ia u Kynrad jong u u long uba eh, uba jwat, uba khor, uba shim shalade ia kaei kaba ym shym la dei ka jong u. Ha une u shakri kata ka jingieit iala u jong u kynrad haka dohnud ka jong u kam don, hynrei haka jingshisha hi kaei kaba ngi lap ka long ba une u shakri u sheptieng pynban iala u jong u kynrad bad khlem treh ban pynsngewbha ia u tang khyndiat ruh.

Ngi im ha kane ka jinglong kum ki Khristan ha kine ki sngi. Ia ngi la ai ka kam ban trei bad la dawa na ngi ka long ba ngin kohnguh ha kane ka kam. Te ka jingkylli ka long ia ngi kaei kaba U Trai Jisu Un ong ia ngi haka jingwan kaba arsien ka jong U sha kane ka pyrthei kumno nga bad phi ngin ai ka jingkhein hakhmat jong U ynda Ula pan ka jingkhein na ngi.